مسائل و مشکلات روش شناختی برنامۀ پژوهشی در ارزیابی روش شناسی های تاریخ اندیشۀ سیاسی

نویسندگان

محمد عبداله پور چناری

عبدالرحمن عالم

چکیده

هدف این مقاله نشان دادن مشکلات روش شناختی برنامة پژوهشی است که در ارزیابی روش شناسی های تاریخ اندیشة سیاسی پدیدار می شود. برنامة پژوهشی بر این مدعاست که اصول و قواعد روش شناختی آن، برای ارزیابی نحوة شکل گیری، بسط و تکامل روش شناسی ها در هر حیطه ای از دانش بسنده است. در مقابل، این مقاله بر این استدلال است که برنامة پژوهشی مذکور به دلیل تأکید بر منطق برساخته قادر به ارائة فهم و ارزیابی بسنده از روش شناسی ها نیست. از این رو، آن برنامه در سه حیطة روش، نظریه و تفسیر واجد مسائل و مشکلات عدیدة روش شناختی است. مسائل و مشکلات در حیطة روش آن است که این برنامه به مسائل شکل گیری روش شناسی ها و نیز افعال گفتاریکه در هنگام شکل گیری انجام می دهند، وقعی نمی نهد. در حیطة نظریه، آن بعد هنجاری نظریه های سیاسی را نادیده انگاشته، فقط بر بعد تبیینی تمرکز دارد و در حیطة تفسیر، این برنامه قادر نیست ابعاد قدیمی پدیده ها را نوآوری تلقی کند و میان وجود فکت و تفسیرش تمیز قایل شود؛ چون از نظر آن، هر گونه نوآوری مستلزم این است که پدیدة مذکور به لحاظ زمانی در گذشته واقع نشده باشد و آزمون پذیر باشد؛ در نتیجه اکتشاف پدیده های گذشته تفسیری بدیع تلقی نمی شود. بنابراین، برنامة پژوهشی به دلیل توجه نداشتن به منطق درونی روش شناسی های اندیشه، متضمن سه مشکل روش شناختی در روش، نظریه و حاصل کاربست روش، یعنی تفسیر، شده است و برای رفع این مسائل، آن برنامه باید دستخوش تغییرات بنیادین و نه جرح و تعدیل های موقت شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روش شناسی معنابخشی و دلالت های آن در فرایندهای پژوهشی

In this paper, Dervin’s sense-making methodology as one of the well-known theories in communication science is introduced and its implications for humanities research process is discussed. Sensemaking is the process of constructing mental framework out of encountered situations in such a way that guides behaviors and makes them meaningful. Despite the diversity of theoretical domains, existing ...

متن کامل

پرسشها و مسائل مهم در حوزة روش شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

پژوهش علمی در هر رشته‌ای نیازمند آشنایی با روشهای تحقیق در آن علم است. پیشرفت در هر علمی مستلزم تأمل در مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناسی آن علم است و این تأمل نیز پیش از هر چیز نیازمند مسأله‌شناسی است. از این رو، در این مقاله تلاش می‌شود تا با نگاهی کوتاه به مقوله روش و روش‌شناسی به طرح پرسشهای اصلی در حوزه روش‌شناسی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی همّت گمارد تا ذهن و ضمیر اصحاب فکر و قلم را به چاره...

متن کامل

پیمایش طولی: امکانات و مسائل روش شناختی

 در سال‌های اخیر دگرگونی‌های عمیقی در سطوح خرد و کلان در همه جوامع از جمله ایران رخ داده است و مطالعه جنبه‌های ثابت و متغیر زندگی اجتماعی برای پژوهشگران و مدیران جامعه اهمیت ویژه‌ای یافته است. پژوهش‌های طولی از مهم‌ترین روش‌هایی است که برای مطالعه دگرگونی‌های اجتماعی مورد استفاده پژوهشگران در مغرب زمین قرارگرفته و اخیرا در قالب پیمایش‌های طولی و مطالعات پانل سنجش نگرش‌های اجتماعی رونق فراوان یا...

متن کامل

مسائل روش شناختی در مرور نظام مند همراه با ارزیابی مقالات ایرانی مبتنی بر این روش

یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که در قرن گذشته به‌وقوع پیوسته و در قرن حاضر نیز ادامه دارد، نهضت تولید مستندات و مکتوبات علمی در حیطه‌های مختلف است. اما، آنچه در این‌میان از اهمیت بسزایی برخوردار است، روش و میزان بهره‌گیری از این مستندات است. "مرور نظام‌مند" از مهم‌ترین روش­هایی است که برای استفاده از مستندات علمی تولیدشده در کانون توجه پژوهشگران قرار گرفته‌است، اما به‌کارگیری این‌روش در بین پژوهشگرا...

متن کامل

روش شناسی تحلیل نهادی مسائل اقتصادی

این مقاله با این ادعا که روش مطالعه نهادها بیش از تشخیص اثر بخشی نهادها در عملکرد اقتصادی از اهمیت برخوردار است، تلاش می‌کند چارچوبی نهادی را برای تحلیل مسایل اقتصادی معرفی کند. نکتة حایز اهمیت این است که روش شناسی متداول اقتصاددانان متناسب با نظام‌های بسته است، در حالی که در دنیای واقع با نظامی باز، تطور یابنده، چند لایه و غیر قابل پیش‌بینی مواجهیم. اگر این فرض هستی‌شناختی پذیرفته شود، از نظر ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه سیاست

ناشر: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

ISSN 1735-9678

دوره 45

شماره 1 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023